DZIECKO I OBOWIĄZKI.

      Dla wielu z nas obowiązki to udręka dnia codziennego. Niektóre zaś lubimy. Są takie, które narzucamy sobie sami. Jak ukształtować nasze dzieci, by nie czuły się kiedyś przemęczone zwykłym życiem? Jak pomóc im w kształtowaniu zdrowej, silnej osobowości?

„Czym skorupka za młodu nasiąknie…” Dziecko uczy się obserwując opiekunów od najmłodszych...miesięcy. Widzi otoczenie, okazuje zainteresowanie, różnicuje nową zabawkę, obcą osobę- uczy się otaczającego świata. W wieku około 6 miesięcy zaczyna okazywać lęk przed nieznanym. Przywiera wtedy do matki, szuka bezpieczeństwa. Czyż to nie dowód na to, że zna już wtedy „normę” w wyglądzie otoczenia? Postępowanie rodziców, nawet jeśli maluch nie rozumie jeszcze sensu tego co robią, powoli staje się również znane i przewidywalne.
Pierwsze lata wpisane są w naszą osobowość w sposób nieświadomy, ale głęboki- na zawsze. Rodzice tworzą „zwyczajność” otoczenia, kształtują poczucie estetyki i nawyki. W takich będzie czuło się bezpiecznie. To samo dotyczy stosunku do wykonywanych czynności. Obserwowana przez malucha postawa męczeńska nie skutkuje wdzięcznością za zmęczenie, ale pozwoli dziecku odczytać czynności przy których ją obserwuje, jako coś nieprzyjemnego, czego należy unikać. Niechętnie przejmie w przyszłości obowiązek od rodziców. Może nawet unikać posiadania dzieci, żeby nie musieć narażać się na podobne „męki”. Może czuć się także winne, ponieważ dla niego ktoś musiał się męczyć i stać nieszczęśliwym. Dojrzały rodzic nie oczekuje wdzięczności, zna potrzeby rodziny, spełnia je z miłości. Wiele osób w ten sposób pokazuje, że dba, zależy im, kochają... Jeśli dzieci widzą przy tym zabawę i radość, same chętnie podejmują wyzwania. Któż nie chciałby się bawić? (Pamiętacie Państwo jak Tomek Sawyer „pozbył się” malowania płotu?) Przy tym dziecko czuje się ważne, zaspokojone są jego podstawowe potrzeby, ale także wyższe. Włączając je do wspólnej pracy dajemy mu odczuć, że jest równoprawnym członkiem rodziny, godne zaufania, wierzymy, że sobie poradzi. Pomagamy maluchowi zacząć kontrolować jego świat, tworzymy poczucie sprawstwa. Późniejsza pochwała podniesie samoocenę i poczucie własnej wartości.
Co z porażką? Judy Dench w filmie „Drugi hotel Marigold” powiedziała "Raz człowiek wygrywa, raz się uczy". Od źle wykonanych obowiązków, które można powierzyć dziecku świat się nie zawali, a cierpliwe podjęcie ponownej próby nauczy dziecko kolejnej ważnej rzeczy- nie należy łatwo się poddawać i od jednej porażki... przechodzi się do następnych prób. (To już są pierwsze zręby pracowitości, bycia konsekwentnym i ...uporu.

Dobrze, żeby rodzice zamiast się niecierpliwić pamiętali o tej zasadzie. W naszym szybki świecie, gdzie czas jest cenny, założenie butów dziecku to zaoszczędzone minuty. W ostatecznym rozrachunku jednak ani dziecko, ani rodzic nie ma z tego korzyści.Trzeba pamiętać również o taktowności. Dzieci często nie wykonują różnych rzeczy bezbłędnie. Standardy może czasem są za wysokie, a może trzeba więcej czasu, ale... Nie wolno poprawiać tego co zrobiło dziecko. Zwłaszcza kiedy patrzy. Czasem trzeba coś poprawić kiedy dziecka nie ma, albo można zaproponować wspólne wykonanie. Czas, który poświęcamy dziecku jest dla niego nagrodą- nawet w takim momencie zniweluje poczucie fiaska. Wyobraźmy sobie, że staramy się coś zrobić, a za chwilę, ktoś nam mówi, że to nie tak i sam wykonuje czynność. Nie nauczymy się niczego, mamy poczucie bezwartościowości, żalu i złości. Dzieci czują podobnie. Za to wyniesiona do kosza pieluszka młodszego rodzeństwa to powód do dumy.

Jakie obowiązki można powierzyć dziecku? Każdy opiekun dziecka zna najlepiej jego możliwości. Często trudno jest rodzicom zauważyć poszerzające się umiejętności dziecka. Dla nich maluch jest długo nieporadny i potrzebuje „obsługi”. Dobrze co kilka miesięcy usiąść i przeanalizować nowe możliwości do wykorzystania w celu rozwoju samodzielności dziecka. Niekiedy pomocny jest ktoś spostrzegawczy z zewnątrz, kto obiektywnie pokaże nam gdzie jest pole do popisu dla szkraba.

Dwu- , trzylatek szuka samodzielności. Poszerza granice swojego wpływu na otoczenie. Chętnie wypróbowuje własne możliwości, buntuje się przed pomocą. Często w przedszkolnej szatni w grupie maluchów słychać „- Ja sam!”
Dziecko może zakładać niektóre części garderoby, układać zabawki na miejscu, przynieść książki, odnieść na miejsce kosmetyki do pielęgnacji, zanieść do kuchni nietłukące się naczynia, zadbać o wodę dla zwierząt domowych, przynieść szczotkę i szufelkę.

Później przychodzi czas znudzonego już czterolatka. Aby zapobiec buntowaniu się przeciw obowiązkom trzeba w tym czasie wykazać się pomysłowością i dostarczyć nowych wyzwań.

Można pozwolić dziecku na przenoszenie nawet możliwych do stłuczenia naczyń- powoli, po jednym, może nie od razu porcelana po babci. Ścieranie kurzu, czy stołu po jedzeniu raczej nie przekracza możliwości dzieci. Sięgają coraz wyżej, więc mogą wieszać świeże ręczniki, powiesić papier toaletowy, czy wieszać na wieszakach kurteczki. Czterolatki chętnie pomagają w kuchni- myją owoce, smarują chleb, układają gotowe plasterki na kanapkach, odmierzają suche produkty, mieszają, ugniatają ciasto.

Pięciolatki i sześciolatki podlewają kwiaty, pomagają coraz więcej w sprzątaniu i kuchni, większość czynności samoobsługowych wykonują przy drobnej już pomocy i kontroli. Może jeszcze nie obetną paznokci,ale na pewno potrafią się umyć (zwykle bez włosów jeszcze) i ubrać. Potrafią także radzić sobie same w toalecie. Wiedzą co i gdzie w domu ma swoje miejsce i już większość rzeczy dosięgną. Mogą je podać, odnieść, odszukać zaginione okulary babci.
 

KSIĄŻKA – NAJLEPSZY PRZYJACIEL DZIECKA.

      Istotnym elementem współdziałającym ze środowiskiem wychowującym jest książka. Wychowawcze możliwości literatury dla dzieci są bardzo duże i ocenia się, że większe niż wobec dojrzałych czytelników. Wiąże się to z właściwościami tego wieku m.in. ze skłonnością do naśladownictwa, identyfikowania się z postaciami literackimi, aktywnością poznawczą i zabawową, wrażliwością emocjonalną, intensywnością w przeżywaniu świata. Kontakt dziecka z książką nie jest jednak tak naturalną potrzebą jak zabawa. Konieczne jest rozbudzenie takiej potrzeby, a to wymaga pewnych wzorców, których prócz przedszkola może dostarczyć środowisko rodzinne. Wiek przedszkolny jest bardzo ważnym okresem, aby ten cel osiągnąć. W tym czasie należy budzić motywację i przygotowywać do tego, aby w przyszłości dziecko stało się dojrzałym czytelnikiem, takim, który potrafi obcować z dziełem literackim. W tym celu ważne jest zaszczepienie stałego nawyku obcowania z książką.
      Kontakt dziecka z odpowiednio dobranymi utworami literackimi z zakresu prozy i poezji budzi jego wrażliwość estetyczną, sprzyja rozwijaniu postaw twórczych, wyzwalaniu form ekspresji słownej, plastycznej i innych. Kontakt z literaturą poszerza możliwości poznawania świata, ludzkich losów. Odpowiednio dobrane utwory literackie są też wzorem pięknej polskiej mowy. Przykłady poprawnego literackiego języka mogą mieć wpływ na doskonalenie funkcji mowy pod względem gramatycznym i dźwiękowym, na bogacenie zasobu pojęć i słów. Utwór literacki wpływa także na sferę emocjonalną dziecka. Ma to ogromne znaczenie dla wychowania społecznego dziecka. Silne oddziaływanie na uczucia, ukazywanie bohaterów, z którymi dzieci się identyfikują pozwala lepiej zrozumieć innych ludzi. Książki w istotny sposób kształtują wyobraźnię i postawy twórcze dziecka. Literatura pełni ważną rolę w przygotowaniu dzieci do nauki czytania, bogacenia słownika dzieci. Pomaga również w kształtowaniu umiejętności poprawnego formułowania wypowiedzi pod względem gramatycznym, komunikatywnego wypowiadania się, wyrabiania pozytywnego stosunku do książki, do nauki czytania. Zapamiętane fragmenty utworów, postacie bohaterów dzieci odtwarzają w zabawach, a więc staje się też literatura źródłem swobodnej twórczości dziecka. Dzieci chętnie organizują też przedstawienia. Towarzyszy temu uczucie przyjemności grania roli - dziecko chce się podobać w sposobie odtwarzania roli, chce uczestniczyć w tworzeniu dekoracji. Takie działania bardzo aktywizują jego rozwój, sprawność intelektualną i ruchową. Dlatego kochajmy literaturę piękną - prozę, poezję i uczmy dzieci kontaktu z nimi. Dziecko pragnie książki, która dostarczy mu wielu wzruszeń, wyzwoli emocje, pobudzi wyobraźnię, dostarczy powodu do radości i zabawy. Dzieci, które już w dzieciństwie zetkną się z ciekawą książką, odpowiadającą ich zainteresowaniom, będą jej później szukały same.
 

BEZPIECZNE DZIECKO W INTERNECIE – WSKAZÓWKI 
DLA RODZICÓW DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM. 
   
W dzisiejszym świecie, gdzie technologia odgrywa kluczową 
rolę w naszym życiu codziennym, ważne jest, abyśmy byli 
świadomi potencjalnych zagrożeń, jakie mogą czyhać na nasze 
dzieci w Internecie. Dla dzieci w wieku przedszkolnym,
które coraz częściej mają dostęp do urządzeń elektronicznych, 
dbanie o ich bezpieczeństwo online staje się niezwykle istotne. 
W związku z tym pragniemy podzielić się z Państwem kilkoma
kluczowymi zasadami dotyczącymi bezpiecznego korzystania 
z Internetu przez najmłodszych użytkowników.
     
Edukacja i Komunikacja: zachęcajmy dzieci do otwartej 
i szczerej rozmowy na temat ich doświadczeń w Internecie. 
Pozwólmy im czuć się swobodnie w dzieleniu się swoimi 
obawami i pytaniami. Nauczmy dzieci podstawowych zasad 
bezpieczeństwa online, takich jak nie udostępnianie osobistych 
informacji, nie klikanie w podejrzane linki czy nieznane załączniki. 

Monitoring: regularnie sprawdzajmy, jakie strony internetowe
odwiedzają nasze dzieci i jakie aplikacje używają. Możemy 
skorzystać z dostępnych narzędzi do kontroli rodzicielskiej, 
aby ograniczyć dostęp do nieodpowiednich treści.

Ustalanie granic: określmy jasne zasady dotyczące czasu 
spędzanego przez dzieci w Internecie oraz wyznaczmy konkretne
godziny, kiedy mogą korzystać z urządzeń elektronicznych. Niech 
dzieci wiedzą, że mogą liczyć na nasze wsparcie i zrozumienie, 
ale że istnieją również pewne granice, których należy przestrzegać.

Bezpieczne zachowanie online: uświadommy dzieciom, 
że nie wszystko, co widzą w Internecie, jest prawdziwe,
 i nauczmy ich rozpoznawać fałszyweinformacje oraz oszustwa. 
Wspierajmy nasze dzieci w budowaniu pozytywnych relacji online
 poprzez promowanie kultury szacunku i empatii wobec innych 
użytkowników. 

Bezpieczne hasła: nauczmy dzieci tworzenia silnych haseł 
i przypominajmy im regularnie o konieczności ich zmiany. 
Unikajmy stosowania łatwo dostępnych haseł, takich jak
 imiona czy daty urodzenia.

Bezpieczne korzystanie z mediów społecznościowych:
w przypadku starszych dzieci w wieku przedszkolnym, które
mogą być zainteresowane mediami społecznościowymi, 
nauczmy ich, jak odpowiednio korzystać z tych platform
 i jak chronić swoją prywatność. Pamiętajmy, że naszym celem jest 
nie tylko ochrona fizycznego bezpieczeństwa naszych dzieci, 
ale także zapewnienie im bezpieczeństwa online. Poprzez stosowanie 
się do powyższych wskazówek oraz regularną komunikację z naszymi 
dziećmi, możemy wspólnie stworzyćdla nich bezpieczne
 i pozytywne środowisko w Internecie.

Czyste powietrze to kluczowy czynnik wpływający na zdrowie i jakość życia.Normy dotyczące jakości powietrza są ustanawiane, aby chronić ludzi przed szkodliwymisubstancjami. W Polsce standardy te reguluje m.in. ustawa Prawo Ochrony Środowiska.Dopuszczalne wartości stężeń substancji takich jak pyły zawieszone, dwutlenek siarkiczy tlenki azotu mają za zadanie zapewnić bezpieczeństwo zdrowotne. Dbałość o czystepowietrze to zobowiązanie społeczne, wymagające współpracy rządu, przedsiębiorst i obywateli. Wdrażanie innowacyjnych technologii oraz edukacja w zakresie ekologii są kluczowe dla osiągnięcia celów związanych z ochroną jakości powietrza. Przykładowe            normy dotyczące czystego powietrza obejmują stężenia substancji takich jak pyły zawieszone (PM10, PM2.5), dwutlenek siarki (SO2), tlenki azotu (NOx), benzen,tlenek węgla (CO) czy ozon. Wartości te mają na celu ochronę zdrowia ludzi oraz środowiska przed szkodliwym wpływem zanieczyszczeń atmosferycznych. Aby dbać o czyste powietrze, istotne jest ograniczanie emisji zanieczyszczeń poprzez rozwijanie alternatywnych źródeł energii, poprawę efektywności energetycznej oraz regulacje dotyczące emisji z pojazdów. Ponadto, promowanie świadomości społecznej w zakresie odpowiedzialnego korzystania z zasobów naturalnych może przyczynić się do ochrony powietrza. Ważne jest także zalesianie obszarów, co zwiększa ilość absorbujących dwutlenek węgla drzew. Normy dotyczące jakości powietrza są ustalane przez instytucje i organy odpowiedzialne za ochronę środowiska w danym kraju. W Polsce normy te reguluje m.in. ustawa Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia wydane na jej podstawie. Dopuszczalne wartości stężeń różnych substancji są określone w normach jakości powietrza. Ważne jest monitorowanie i regularna aktualizacja norm w miarę postępującej wiedzy naukowej oraz zmieniających się warunków środowiskowych i społecznych. Przestrzeganie tych norm oraz dążenie do ich spełnienia to kluczowe elementy dbania o czyste powietrze.

Sposoby dbania o czyste powietrze. 

1. Odnawialne źródła energii: Inwestowanie w odnawialne 
źródła energii, takie jak energia słoneczna, wiatrowa czy 
geotermalna, pomaga ograniczyć emisję szkodliwych 
substancji do atmosfery.

2. Efektywność energetyczna: Poprawa efektywności 
energetycznej w budynkach i przemyśle może znacząco
zmniejszyć ilość emisji zanieczyszczeń.

3. Elektromobilność: Promowanie elektromobilności i 
innych środków transportu niskoemisyjnego pomaga 
ograniczyć emisję gazów cieplarnianych z sektora 
transportu.

4. Zalesianie: Sadzenie drzew i zalesianie obszarów 
przyczynia się do absorpcji dwutlenku węgla, co pomaga 
zrównoważyćemisję gazów cieplarnianych.

5. Recykling: Odpowiednie zarządzanie odpadami, 
recykling i minimalizacja produkcji odpadów
pomagają ograniczyć ilość substancji toksycznych emitowanych
do atmosfery podczas procesów spalania odpadów.


6. Świadome korzystanie z energii: Edukacja społeczeństwa w 
zakresie oszczędzania energii oraz świadomego korzystania 
z zasobów naturalnych jest kluczowym elementem dbania
 o czyste powietrze.

7. Innowacyjne technologie: Wprowadzanie innowacyjnych
 technologii, takich jakfiltry przemysłowe czy systemy
 oczyszczania powietrza, może  skutecznie redukować 
emisję zanieczyszczeń.

8. Świadomość społeczna: Kampanie edukacyjne i społeczne, 
które zwiększają świadomość dotyczącą wpływu działań
każdego z nas na jakość powietrza, są kluczowe dla zmiany 
nawyków i postaw.

9. Regulacje prawne: Wprowadzanie i egzekwowanie surowych norm 
dotyczących emisji zanieczyszczeń przez przemysł i inne sektory 
gospodarki jest kluczowe dla ochrony powietrza.

10. Wsparcie dla badań i innowacji: Inwestowanie w 
badania nad nowymi technologiami oraz innowacyjnymi 
rozwiązaniami z zakresu ochrony powietrza może 
przyczynić się do znalezienia skutecznych metod redukcji.

GRUDZIEŃ 2023 r.      

JAK DBAĆ O ZDROWIE PSYCHICZNE DZIECI OD NAJMŁODSZYCH LAT. 
 

Zdecydowana większość rodziców zgodzi się z tym, że zdrowie ich dzieci jest najważniejszą rzeczą. Ale ilu z nich, myśląc o Zdrowiu, bierze również pod uwagę zdrowie psychiczne, czy emocjonalne? Niestety wciąż zbyt mało się o tym mówi, przede wszystkim dlatego, że dziecko z problemami mentalnymi często jest stygmatyzowane. Właśnie negatywne podejście społeczne jest przeszkodą w dbaniu o zdrowie psychiczne i emocjonalne dzieci. Poniżej znajdziecie Państwo kilka istotnych informacji dotyczących zdrowia psychicznego dzieci w wieku przedszkolnym. Odpowiednia troska o ich dobre samopoczucie to klucz do harmonijnego rozwoju.

- Ważnym aspektem jest budowanie bezpiecznego środowiska domowego. Dzieci potrzebują stabilności i pewności.      Regularność w codziennych czynnościach, takich jak posiłki czy sen, pomaga w zrozumieniu, że mogą czuć się bezpieczne. Pierwszym krokiem jest budowanie silnych relacji z dzieckiem. Regularna obecność, słuchanie, okazywanie zrozumienia tworzą fundamenty bezpieczeństwa psychicznego. Dzieci potrzebują pewności, że są kochane i akceptowane. Dbając o to, możemy znacząco wpłynąć na ich rozwój i dobre samopoczucie.

- Aktywna rozmowa z dzieckiem to kluczowy element wsparcia. Zachęcajmy je do dzielenia się
 swoimi myślami i uczuciami. Zrozumienie dla ich punktu widzenia buduje zaufanie 
i ułatwia radzenie sobie z emocjami.

- Ograniczanie ekspozycji na treści negatywne, takie jak przemoc w mediach czy zbyt wczesne 
wprowadzanie do świata cyfrowego, ma istotne znaczenie. Wybierajmy razem z dzieckiem 
odpowiednie treści dostosowane do ich wieku i budujmy zdrowe nawyki 
korzystania z technologii.

- Promowanie aktywności fizycznej to kolejny ważny element. Wspólne zabawy na świeżym powietrzu 
czy rodzinne spacery sprzyjają nie tylko zdrowiu fizycznemu, ale także emocjonalnemu.

- Pamiętajmy o rozwijaniu umiejętności społecznych. Wspierajmy dzieci w nawiązywaniu relacji 
z rówieśnikami, ucząc je empatii, szacunku i komunikacji. To umiejętności, które przynoszą 
korzyści przez całe życie.

- Ważne jest także stworzenie odpowiedniego otoczenia. Bezpieczne, przyjazne przedszkole, 
bogate w bodźce sensoryczne, sprzyja rozwijaniu zdolności poznawczych i emocjonalnych. 
Organizacja czasu i przestrzeni wspiera harmonijny rozwój malucha.

- Należy także zwrócić uwagę na umiejętność radzenia sobie z emocjami. Wspierajmy dzieci 
w wyrażaniu uczuć,ucząc je empatii i rozpoznawania emocji u innych. To kluczowy element 
budowy zdrowego życia psychicznego.

- Wprowadzanie rutynowych działań, takich jak sen, zdrowa dieta i regularna aktywność fizyczna, 
ma również ogromne znaczenie. Te elementy wpływają pozytywnie na równowagę emocjonalną
 i ogólne samopoczucie dziecka.

- Nie zapominajmy o komunikacji z przedszkolem. Regularne rozmowy z nauczycielami pozwalają 
lepiej zrozumieć, jakie wyzwania stają przed dzieckiem w środowisku przedszkolnym. Współpraca 
z personelem pedagogicznym to klucz do skutecznej opieki nad zdrowiem psychicznym dziecka.

KOMUNIKACJA W RODZINIE - JAK MOWIĆ, ABY DZIECKO NSA SLUCHAŁO.

      Rozwój skutecznej komunikacji w rodzinie jest kluczowy dla zdrowych relacji. Istotne jest, abyśmy jako rodzice tworzyli otwarte i wspierające środowisko. Przede wszystkim, słuchanie dziecka z uwagą i empatią może zbudować silne więzi. Klarowność w przekazie, unikanie osądów oraz wyrażanie uczuć sprzyjają zrozumieniu. Ważne jest także dostosowanie komunikatu do wieku i potrzeb dziecka, wspierając rozwijające się umiejętności językowe. Przykładem wartościowych rozmów są pytania otwarte, które zachęcają do dzielenia się myślami. Wspólne spędzanie czasu również sprzyja komunikacji, umożliwiając budowanie więzi. Dzięki temu dzieci uczą się, że ich głos jest słyszany i ważny.

Aktywne słuchanie:

1. Pomaga dziecku uczyć się, jak radzić sobie z negatywnymi uczuciami. Wasza akceptacja uczuć dziecka pomoże mu zrozumieć, że negatywne emocje są częścią życia i że nie ma w tym nic złego, jeśli się je odczuwa. Aktywne słuchanie pomoże też dziecku nie ukrywać uczuć i nauczy, w jaki sposób właściwie je wyrażać.

2. Stanowi podstawę bliskiej więzi między rodzicem a dzieckiem. Każdy lubi być wysłuchany i zrozumiany przez inną osobę. Takie kontakty zacieśniają więzy rodzinne, zbliżają rodzica i dziecko do siebie nawzajem w atmosferze szacunku i zaufania.

3. Pomaga dziecku podejmować samodzielne próby rozwiązania problemu. Gdy człowiek ma okazję głośno powiedzieć o problemie z jakim się boryka, wówczas może przyjrzeć mu się wyraźniej.

4. Uczy dziecko słuchać zarówno rodziców, jak i innych osób. Im wcześniej i częściej zaczniecie udowadniać dziecku, że słuchacie tego, co chce wam powiedzieć o swoich dążeniach i problemach, tym chętniej ono będzie słuchać was. Jeśli czujecie, że dziecko was nie słucha, zastanówcie się, czy to nie wy wyrobiliście w nim taką postawę.

5. Zachęca dziecko do samodzielnego myślenia. Aktywne słuchanie zachęca młodych ludzi do przemyślenia i omówienia problemu, a nie uciekania przed nim. Jako rodzice nie możemy pilnować dzieci cały czas, dając im rady, oferując rozwiązania i podejmując za nie decyzje. Naszym obowiązkiem jest wyposażyć dzieci w umiejętność rozwiązywania życiowych problemów. Aktywne słuchanie daje podstawy do wytworzenia więzi zaufania i ciepła, natomiast ciągłe doradzanie, podawanie rozwiązań, ostrzeganie i pouczanie niszczy tę więź.

7 wskazówek dla rodziców, jak rozmawiać z dzieckiem:

1. Rozmawiając z dzieckiem, mów powoli, robiąc częste pauzy. Gdy dziecko skończy mówić, poczekaj kilka sekund, zanim zaczniesz mówić ty. Twoje wolne, zrelaksowane tempo mowy będzie bardziej skuteczne niż krytyka lub rady typu „zwolnij”, „spróbuj jeszcze raz powoli”.

2. Zmniejsz liczbę pytań, które zadajesz twojemu dziecku. Zamiast pytać, komentuj to, co dziecko powiedziało.

3. Korzystaj z mimiki twarzy i mowy ciała, by przekazać dziecku, że słuchasz tego co mówi, a nie w jaki sposób mówi.

4. Codziennie o stałej porze znajdź kilka minut, by poświęcić dziecku całą uwagę. Ten cichy i spokojny czas może pomóc zbudować poczucie pewności siebie u małych dzieci.

5. Pomóż wszystkim członkom rodziny nauczyć się mówić po kolei 
i słuchać siebie nawzajem. Dzieciom, szczególnie tym, które się jąkają, łatwiej jest mówić, gdy stosujemy przerwy.

6. Obserwuj sposób twojej interakcji z dzieckiem. Postaraj się wydłużyć ten czas, gdy dajesz dziecku komunikat, że go słuchasz, a ono ma mnóstwo czasu, by mówić.

7. Przede wszystkim pokaż dziecku, że akceptujesz je takim, jakie jest. Najpotężniejszą siłą będzie twoje wsparcie, niezależnie od tego, czy dziecko jąka się, czy nie.

ZABURZENIA INTEGRACJI SENSORYCZNEJ U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM.

     Nieprawidłowa integracja sensoryczna przejawia się tzw. dysfunkcjami, czyli zaburzeniami. Pojawiają się one, gdy układ nerwowy niewłaściwie organizuje bodźce zmysłowe. Dysfunkcje nie są związane z uszkodzeniem narządów zmysłów, np. z niedosłuchem czy krótkowzrocznością. Oczywiście, jeśli istnieją obawy dotyczące sprawności poszczególnych analizatorów, niezbędna jest konsultacja lekarska. Dysfunkcje integracji sensorycznej dotyczą nieprawidłowości w zakresie przetwarzania bodźców sensorycznych w obrębie następujących systemów: czuciowego (dotykowego i proprioceptywnego), przedsionkowego, słuchowego, wzrokowego, węchowego i smakowego. Jeśli proces integracji układów zmysłów jest zaburzony, pojawiają się problemy w rozwoju psychoruchowym dziecka, uczeniu się oraz w zachowaniu. Najczęściej spotykanymi dysfunkcjami integracji sensorycznej są: nadwrażliwość (obronność) dotykowa związana z wygórowaną reakcją na bodźce, nadwrażliwość oralna dotycząca okolic buzi, dyspraksja polegająca na trudnościach z zaplanowaniem i wykonaniem czynności ruchowych czy niepewność grawitacyjna, której cechą charakterystyczną jest lęk przed zmianą pozycji ciała.  Występuje również szereg innych objawów, które znajdziecie Państwo poniżej. 

Wybrane objawy dysfunkcji integracji sensorycznej:

1. Jest niespokojne, płaczliwe, ma kłopoty z zaśnięciem
2. Ma trudności z samodzielnym piciem, żuciem i przełykaniem pokarmów (preferuje dania papkowate),
3. Źle toleruje wykonywanie przy nim czynności pielęgnacyjnych i higienicznych, takich jak: obcinanie włosów, paznokci, mycie twarzy, zębów, smarowanie kremem, czesanie, czyszczenie nosa, uszu itp.
4. Wiele czynności samoobsługowych wykonuje z trudem, powoli, niezdarnie,
5. Ma problemy z samodzielnym myciem się, ubieraniem, zwłaszcza zapinaniem guzików i sznurowaniem butów,
6. Ma słabą równowagę: potyka się i upada częściej niż rówieśnicy, prawie zawsze ma jakiś siniak czy zadrapanie,
7. Podczas dłuższego siedzenia ma trudności z utrzymaniem głowy w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, kładzie się na stoliku itp.
8. Jest nadruchliwe, nie może usiedzieć/ustać w jednym miejscu,
9. Trudno się koncentruje, a łatwo rozprasza,
10. Jest impulsywne, nadwrażliwe emocjonalnie, często się obraża,
11. Bywa uparte, negatywistyczne,
12. W porównaniu do innych dzieci czy wymogów sytuacji porusza się zbyt szybko lub za wolno,
13. Nabywanie nowych umiejętności ruchowych sprawia mu trudność, np. jazda na rowerze, rzucanie i łapanie piłki, pływanie,
14. Wchodząc/schodząc po schodach częściej niż inne dzieci trzyma się poręczy, niepewnie stawia nogi,
15. Nieumyślnie wchodzi lub wpada na meble, ściany, inne dzieci,
16. Niewłaściwie czy wręcz dziwacznie trzyma różne przedmioty codziennego użytku, np. nożyczki, sztućce czy przybory do pisania,
17. Unika dziecięcego baraszkowania z rodzicami lub rodzeństwem,
18. Uwielbia ruch, poszukuje go, dąży do niego. Jest stale w ruchu – biega, podskakuje, często zmienia pozycję ciała
19. Przejawia duży lęk przed upadkiem lub wysokością, okazuje niepokój, gdy musi oderwać nogi od podłoża, np. wejść na wysokie schody, na drabinkę, usiąść na wysokim stołku,
20. W nowym miejscu czuje się zagubione, potrzebuje sporo czasu by zdobyć orientację w otoczeniu,
21. Często myli stronę prawą i lewą, w obrębie własnego ciała oraz w otaczającej przestrzeni, podczas gier zespołowych zdarza się, że biegnie w innym kierunku niż jego drużyna, w inną stronę niż piłka, którą ma złapać, jest zdezorientowane, ma słabe wyczucie odległości
22. Nie ma dominacji jednej ręki,
23. Ma trudności z czytaniem i pisaniem, częściej niż inne dzieci w jego wieku myli, odwraca znaki graficzne, ma trudności w przepisywaniu, przerysowywaniu z tablicy,
24. Ma kłopoty z cięciem nożyczkami, rysowaniem po śladzie, kalkowaniem itp.
25. Sprawia wrażenie słabego, szybko się męczy,
26. Nie lubi karuzeli, huśtawki, lub przeciwnie – uwielbia to.

 Dysfunkcje te mogą być rozpoznawane u dzieci w normie intelektualnej z trudnościami  w uczeniu się, z niepełnosprawnością intelektualną, ruchową, autyzmem, nadpobudliwością psychoruchową, mózgowym porażeniem. Ich nasilenie jest różne, od lekkiego do znacznego.Dysfunkcje integracji sensorycznej wpływają na uczenie się, zachowanie i rozwój społeczno-emocjonalny dziecka. 

 ROCZNE PRZYGOTOWANIE PRZEDSZKOLNE    

    Roczne przygotowanie przedszkolne w Polsce to specjalny etap edukacyjny przeznaczony głównie dla dzieci sześcioletnich, które jeszcze nie są zobowiązane do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Obejmuje ono okres roczny przed rozpoczęciem obowiązku szkolnego (czyli przed pójściem do pierwszej klasy szkoły podstawowej). 

    To jest swojego rodzaju przedszkole przystosowane do potrzeb starszych dzieci, które zbliżają się do wieku szkolnego. Roczne przygotowanie przedszkolne ma na celu rozwijanie umiejętności społecznych, emocjonalnych, poznawczych i językowych, aby dzieci były lepiej przygotowane do nauki w szkole podstawowej. W programie znajdują się zajęcia dostosowane do wieku i potrzeb dzieci, takie jak nauka czytania, pisania, matematyki, ale także aktywności artystyczne, sportowe i edukacyjne.

   Dzieci w wieku 6 lat w Polsce są obowiązane odbyć roczne przygotowanie przedszkolne, które może mieć miejsce w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego. Ponadto, na wniosek rodziców, naukę w szkole podstawowej może także rozpocząć dziecko, które w danym roku kalendarzowym kończy 6 lat. 

CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU DZIECKA 6 LETNIEGO

W wieku sześciu lat dzieci przechodzą przez wiele ważnych etapów rozwoju. Oto kilka kluczowych obszarów, na które warto zwrócić uwagę:

1. Rozwój fizyczny:

• Dzieci w tym wieku zazwyczaj rosną w tempie około 5-7 centymetrów rocznie.

• Ich zdolności motoryczne ulegają poprawie, co wpływa na precyzję ruchów i umiejętności związane z rysowaniem, pisaniem oraz wykonywaniem bardziej skomplikowanych zadań manualnych.

• Koordynacja ruchowa się rozwija, co może przejawiać się w większym zainteresowaniu sportami i aktywnościami fizycznymi.

2. Rozwój poznawczy:

• Rozwija się umiejętność myślenia logicznego i rozwiązywania prostych problemów matematycznych.

• Dzieci wzbogacają swoje słownictwo i konstruują coraz bardziej złożone zdania, co wpływa na ich umiejętność komunikacji.

• Zainteresowanie nauką i odkrywaniem świata jest silne, a dzieci zadają wiele pytań, aby zgłębić swoją wiedzę.

3. Rozwój społeczny i emocjonalny:

• Tworzą się głębsze i bardziej trwałe przyjaźnie, co rozwija umiejętności współpracy i rozwiązywania konfliktów.

• Dzieci zaczynają lepiej rozumieć uczucia innych osób i okazywać empatię.

• Samodzielność wzrasta, a dzieci są coraz bardziej zdolne do wykonywania codziennych czynności bez pomocy dorosłych.

4. Rozwój intelektualny i emocjonalny:

• Wyobraźnia dzieci w wieku sześciu lat jest rozwinięta, co sprzyja twórczym zabawom i opowieściom.

• Często wykazują silne zainteresowania określonymi tematami, co może być punktem wyjścia do rozwijania specjalnych umiejętności.

• Rozwija się pamięć , a dzieci potrafią łączyć informacje z różnych źródeł, co wspomaga proces uczenia się.

To tylko ogólne wytyczne, należy pamiętać, że każde dziecko rozwija się indywidualnie. Warto podkreślić, że podczas tego okresu, wsparcie rodziców i opiekunów jest kluczowe dla wszechstronnego rozwoju dziecka. Daje to pewność, że dziecko ma odpowiednie warunki do nauki, eksploracji i rozwoju swoich umiejętności społecznych oraz emocjonalnych.