Logopedia w naszym przedszkolu....

 

Pomoc logopedyczna w naszym przedszkolu skierowana jest do wszystkich dzieci wymagających wsparcia. Obejmuje przede wszystkim terapię zaburzeń mowy.

 

Celem zajęć logopedycznych jest:
• wyrabianie i utrwalanie właściwego toru oddechowego,
• usprawnianie motoryki narządów mowy,
• rozwijanie i doskonalenie artykulacji,
• stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy,
• rozwijanie percepcji słuchowej przez kształcenie wrażliwości słuchowej,
• ustalenie nieprawidłowo realizowanych głosek oraz sposobu ich wymowy,
• kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej i    gramatycznej wypowiedzi,
• wdrażanie dzieci do twórczej aktywności słownej,
• wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z zaburzeniami mowy.

 

W przedszkolu prowadzona jest terapia logopedyczna indywidualna oraz grupowa. Opieką logopedyczną objęte są także dzieci posiadające orzeczenia o kształceniu specjalnym. Do dyspozycji dzieci jest nowoczesny oraz doskonale wyposażony gabinet logopedyczny.

 

Czym jest logopedia…..

 

Logopedia jest nauką o kształtowaniu prawidłowej mowy, usuwaniu wad mowy oraz nauczaniu mowy w wypadku jej braku lub utraty. Termin „logopedia” pochodzi od greckich wyrazów: logos – słowo, mowa oraz paideia – wychowanie.

Zapobieganiu powstawaniu wad wymowy i czuwanie nad jej prawidłowym rozwojem.

Zajmuje się całością zagadnień związanych z komunikacją językową, analizuje problem logopedyczny w różnym aspekcie :

• medycznym

• lingwistycznym

• psychologicznym

• pedagogicznym

Logopedia obejmuje

- kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym czyli dbanie o jak najlepszy    prawidłowy jej rozwój pod względem fonetycznym, gramatycznym i leksykalnym,
- doskonalenie mowy już ukształtowanej, usuwanie wad mowy,
- nauczanie mowy (mówienia i rozumienia) w wypadku jej utraty lub braku,
- usuwanie zaburzeń głosu,
- usuwanie trudności w czytaniu i pisaniu.

R o d z i c u !

Czy wiesz jakie jest znaczenie mowy w życiu dziecka?

Mowa odgrywa ważną rolę w kontaktach człowieka z ludźmi. Prawidłowy rozwój mowy dziecka wpływa na kształtowanie się jego osobowości.

Dlaczego niektóre dzieci nie mówią poprawnie?

Przyczyną wielu wad wymowy jest wadliwe funkcjonowanie aparatu mownego, np.: nieprawidłowe oddychanie, trudności z wydobywaniem głosu, mała sprawność ruchowa narządów artykulacyjnych, zwłaszcza języka i warg, zaburzony słuch fonetyczny i fonemowy oraz nieprawidłowy wzór do naśladowania w domu, np.: wady wymowy rodziców i opiekunów, naleciałości gwarowe.

Jeśli Twoje dziecko mówi niepoprawnie, to nie jest to tylko problem z mówieniem, ale i z uczeniem się. Zaburzona mowa jest też przyczyną wielu niepowodzeń szkolnych (np.: trudności w czytaniu i pisaniu, zakłócone kontakty z rówieśnikami). Dziecko z wadą wymowy ma zwykle mnóstwo kompleksów i lęków. Tylko rodzic, współpracując z logopedą może mu pomóc.

Jeśli dziecko nieprawidłowo mówi, czyli:

• zamienia głoski;

• opuszcza głoski na początku i końcu wyrazu;

• zmienia znaczenie wyrazu;

• mowa dziecka jest cicha, niewyraźna;

• występują u dziecka wady narządów artykulacyjnych (zbyt krótkie wędzidełko, za duży język, wady zgryzu, nieprawidłowe uzębienie, rozszczepy podniebienia);

• nie słyszy;

wówczas nie należy lekceważyć tych zjawisk, tylko możliwie szybko zgłosić się do logopedy.

 

W naszej placówce podczas zajęć logopedycznych wykorzystywane są różnorodne nowatorskie metody m.in

 są to ćwiczenia z zakresu terapii ręki.

Dlaczego ćwiczenia ręki w terapii logopedycznej są konieczne?

                                                                      

• mowa oraz motoryka mała na poziomie neurofizjologicznym są ze sobą ściśle związane. Oba ośrodki (ośrodek ruchowy mowy oraz ośrodek ruchowy ręki) są ze sobą powiązane funkcjonalnie w mózgowej organizacji czynności psychicznych. Obie funkcje należą do wyższych i złożonych czynności mózgowych zajmujących największy, w porównaniu z innymi funkcjami, obszar kory mózgowej (twarz i ręce znajdują się blisko siebie i zajmują największy obszar na powierzchni kory mózgowej)

• dzieci, u których stwierdzono opóźniony rozwój ruchowy, problemy z napięciem mięśniowym, koordynacją wzrokowo-ruchową, motoryką małą, mają opóźnioną mowę

• obniżone napięcie mięśni w obszarze całego ciała skutkuje obniżonym napięciem mięśni aparatu artykulacyjnego. Problemy z wykonywaniem precyzyjnych czynności z wykorzystaniem chwytu pęsetowego czy szczpcowego utrudniają , a czasami nawet uniemożliwiają dziecku wykonywanie precyzyjnych ruchów artykulacyjnych (wypowiadanie głosek, sylab, słów itp.)

• do czynności mówienia istotny jest rozwój motoryki całego ciała, szczególnie zaś motoryki małej, motoryki precyzyjnej. Od sprawności ruchowej rąk zależy sprawność aparatu mowy, a od sprawności ruchowej aparatu mowy zależy sprawność artykułowania. Ruchy artykulacyjne są szybkie i precyzyjne, a przechodzenie od jednych głosek do drugich wymaga właściwego czucia ułożenia narządów mowy.

Zdolność mówienia jest niezwykle złożoną i skomplikowaną czynnością motoryczną.

 

 

ROZWÓJ KOMPETENCJI JĘZYKOWYCH DZIECI OD URODZENIA

DO ROZPOCZĘCIA NAUKI W SZKOLE

 

Nabywanie kompetencji językowych jest procesem złożonym i długotrwałym. Pierwsze doświadczenia językowe dziecko zdobywa w rodzinie. Na rozwój mowy ma wpływ sposób porozumiewania się rodziców, język rodzeństwa, dziadków, opiekunów. Dziecko w tym okresie jest odbiorcą komunikatów do niego kierowanych oraz mimowolnym słuchaczem wypowiedzi kierowanych do innych członków rodziny. Duży wpływ na rozwój języka w tym okresie ma telewizja i literatura dziecięca. Drugi etap nabywania kompetencji językowych przypada na okres przedszkolny. Dziecko jako członek grupy społecznej poznaje reguły rządzące językiem ojczystym. Kompetencje językowe rozwija podczas zabawy z rówieśnikami, podczas zajęć porannych, kontaktu z literaturą. Ogromny wpływ na rozwój mowy ma język nauczyciela. Duże utrudnienia w komunikacji powodują zaburzenia w rozwoju mowy. Częste i rzadko występujące wady wymowy diagnozuje i pomaga pokonać logopeda.

Dziecko dzięki rozumieniu mowy poznaje otaczający świat, a dzięki umiejętności mówienia potrafi wyrazić swoje uczucia i pragnienia. Częste kontakty słowne dziecka z otoczeniem przyspieszają jego rozwój, doskonaląc wymowę, wzbogacając słownictwo, ucząc prawidłowego stosowania zasad gramatycznych. Zaniedbania środowiskowe lub brak prawidłowych wzorców mowy mogą spowodować opóźniony rozwój mowy lub zaburzenia mowy u dzieci. Rozwój mowy nie przebiega identycznie u wszystkich dzieci.

 

Wyodrębniamy cztery okresy rozwoju mowy dziecka:

Okres melodii 0-1 roku życia

Noworodek początkowo komunikuje się z otoczeniem za pomocą płaczu. Płacz jest ćwiczeniem narządu oddechowego ( krótki wdech i znacznie dłuższy wydech).Około 2-3 miesiąca pojawia się głużenie. Jest to trening narządów artykulacyjnych , w wyniku którego powstają dźwięki gardłowe przypominające – k, g , h. W drugim półroczu życia dziecka pojawia się gaworzenie-powtarzanie i naśladowanie dźwięków mowy ( dzieci głuche nie gaworzą). Jest ono ćwiczeniem słuchu , narządów artykulacyjnych i spostrzegawczości. Dziecko wymawia całe zespoły sylab , np. ba, ta, da, ale nie mają one żadnego określonego znaczenia. Pod koniec gaworzenia pojawia się zjawisko powtarzania własnych i zasłyszanych dźwięków , a nawet słów , tuż po ich usłyszeniu – jest to echolalia fizjologiczna.

Dziecko zaczyna kojarzyć obraz otaczających je przedmiotów z ich dźwiękowymi odpowiednikami. Zaczyna ono rozumieć to, co do niego mówimy i podejmuje próby wymawiania pierwszych wyrazów.

 

Okres wyrazu 1-2 rok

Dziecko zaczyna używać większości samogłosek( oprócz nosowych) , wymawia już wiele spółgłosek ( p, b, m, t, d, n, k, l).Głoski trudniejsze zastępuje łatwymi, a grupy spółgłoskowe często upraszcza, np.: sylaba –be może oznaczać : kozę , brzydki. W miarę rozwoju sprawności narządów artykulacyjnych , dziecko coraz precyzyjniej się wypowiada i lepiej rozumie wypowiedzi otoczenia. Pierwszymi komunikatami dziecka są onomatopeje tzn. wyrazy dźwiękonaśladowcze : miau, hau, muu. Pojawiają wyrazy dwusylabowe: mama, tata. Dwulatek mówi jeszcze niewiele, ale bardzo dużo rozumie a nawet zaczyna odróżniać wyraz wymówiony poprawnie od niepoprawnego.

 

Okres zdania 2-3 rok

Dziecko dwuipółletnie w zasadzie wymawia wszystkie samogłoski oraz spółgłoski. Pod koniec tego okresu mogą pojawić się głoski syczące a nawet szumiące. Często trudniejsze głoski dziecko zastępuje łatwiejszymi do wymówienia ( słaba sprawność narządów artykulacyjnych ).Potrafi ono już wypowiadać poprawnie dużą ilość głosek w izolacji, natomiast w wypowiedziach spontanicznych są one zniekształcone lub zmieniane na prostsze. Ten okres cechuje częste zastępowanie głosk –np. „r” bywa zastępowane „l” lub „i”, pojawia się brak wyraźnych końcówek w wyrazach. Dziecko buduje już proste zdania i używa niektórych zaimków , potrafi mówić o sobie „ ja”, przyswaja też sobie pierwsze reguły gramatyczne. Dla otoczenia mowa jego jest prawie w pełni zrozumiała.

Jest to okres , na który przypada najbardziej gwałtowny rozwój słownictwa. Wypowiedzi mają swoistą gramatykę i fantazyjne połączenia dźwiękowe. Dziecko już wie jak powinna brzmieć wypowiedź , ale nie potrafi jej wyartykułować. Brak zrozumienia u dorosłych wywołuje niezadowolenie , złość a nawet agresję.

 

Okres swoistej mowy dziecięcej

  W tym okresie dziecko potrafi już prowadzić swobodne rozmowy. Częstym zjawiskiem jest przestawianie głosek a nawet całych sylab , np. lomokotywa. Często buduje ono wyrazy na zasadzie łączenia dwóch w jeden np. pomasłować- posmarować masłem. Powstają zupełnie nowe wyrazy tzw.neologizmy. U dzieci 4-5 letnich można dostrzec wzrost zainteresowania światem i niekończące się ciągi pytań o wszystko. W wymowie utrwalają się głoski syczące, a następnie szumiące i pojawia się „ r”. Włączanie nowych głosek do mowy jest dużym wydarzeniem w procesie jej kształtowania. Bywa , że dziecko używa ich w nadmiarze , np. kiedy opanuje głoskę „ż” mówi żupa. Nazywa się to superpoprawnością.

Pod koniec okresu swoistej mowy dziecięcej wszystkie głoski języka polskiego powinny zostać opanowane , a mowa dziecka winna być w pełni zrozumiała dla otoczenia. Do swoich zabaw i opowiadań dzieci wprowadzają bogaty świat fantazji. Rodzice mówią , że dziecko zaczyna kłamać a tymczasem jest to pewna prawidłowość, nazywana konfabulacją. Wynika to ze zderzenia dziecka z ogromnym, niezbadanym światem, w którym wszystko może się zdarzyć. Dzieci snują niezwykłe opowieści i modyfikują bajki. W okresie tym może pojawić się tzw. jąkanie fizjologiczne , które powinno samoistnie ustąpić przed rozpoczęciem nauki szkolnej.

Dzieci 6-letnie powinny wymawiać prawidłowo wszystkie głoski i poprawnie budować zdania z punktu widzenia logiki, gramatyki i składni. Ich mowę powinien cechować właściwy akcent , rytm i melodia.

Mowa dziecka 6 i 7- letniego jest istotnym wskaźnikiem różnicującym dzieci na dojrzałe i niedojrzałe do podjęcia nauki szkolnej.

 

Jak możemy stymulować dziecko w wieku przedszkolnym?

1. Nasze wypowiedzi powinny być poprawne językowo, unikajmy zdrobnień i mowy dziecięcej. Mówmy wyraźnie, bez pośpiechu. Budujmy krótkie zdania, używając prostych zwrotów. Modulujmy głos , aby zainteresować dziecko.

2. Zwracamy uwagę na prawidłowe oddychanie. Bardzo poważny i szkodliwy wpływ na rozwój narządu żucia i całego ustroju wywiera często spotykane u dzieci oddychanie przez usta. Prawidłowe oddychanie przez nos wpływa pozytywnie na ukształtowanie szczęk. Powietrze przechodzące przez nos ulega ogrzaniu i częściowo oczyszczeniu oraz nawilżeniu. Dziecko oddychając przez usta jest narażone na łatwe przeziębienie , gdyż powietrze zimne , nie oczyszczone przenika bezpośrednio do płuc. Podczas oddychania przez usta powietrze nie dociera do położonych głębiej pęcherzyków płucnych i krew jest słabo dotlenione. Niedotlenione jest blade, śpi niespokojnie , nie chce się bawić , jest obojętne oraz ma złą przemianę materii. Patologiczne oddychanie przez usta powoduje powstawanie zaburzeń zgryzowych w postaci tyłozgryzów , zwężenia szczęki. Częściowa niedrożność jest spowodowana stanami zapalnymi błony śluzowej nosa, gardła, górnych dróg oddechowych, skrzywienia przegrody nosa, stanami zapalnymi i przerostem migdałków podniebiennych i migdałka gardłowego. Oddychanie patologiczne przez usta trwające ponad rok wpływa upośledzająco na rozwój klatki piersiowej , narządu krążenia i oddychania , narządu żucia i czaszki twarzowej.

3. Opowiadajmy i czytajmy bajki. Poszukujmy książeczek dydaktycznych zapoznających dziecko z różnymi tematami : warzywa, owoce, kolory, bogato ilustrowane opisy życia na wsi i w mieście. Nazywajmy przedmioty w nich zawarte, opisujmy sytuacje prostymi zdaniami. Warto też „ czytać wspólnie” z dzieckiem tzn. nauczycielka czyta tekst a dziecko nazywa przedmioty w nim zilustrowane.

4. Rysując, mówimy dziecku , co rysujemy : „ Teraz rysuję dom. Tu jest dach, …komin, …okna, …drzwi, itd.” Gdy coś opisujemy kolorem zawsze używamy konkretnego przedmiotu , dla którego ten kolor jest charakterystyczny. 

5. Recytujmy proste wierszyki , rymowanki, wyliczanki, które są znakomitym ćwiczeniem językowym. Ponieważ rozwijają pamięć słuchową, wzbogacają słownictwo i oswajają z melodią języka oraz pobudzają wyobraźnię dziecka.

6. Ćwiczymy z dzieckiem zagadki, rozwijają one mowę i myślenie dziecka.

7. Wykonujmy ćwiczenia usprawniające język i wargi, ćwiczenia te są treningiem narządów artykulacyjnych, ułatwiają dziecku poprawne wypowiadanie trudniejszych głosek.

8. Bawmy się w zabawy oddechowe uczą dzieci właściwego gospodarowania oddechem ,wydłużają fazę wydechową ( mówimy na jednym wydechu ) i regulują pracę przepony oraz są też gimnastyką języka i warg.

9. Odpowiadamy na pytania dziecka cierpliwie i wyczerpująco.

10. Zachęcamy dziecko do mówienia, nie zmuszamy, dostrzegamy każdy przejaw aktywności werbalnej nawet najmniejsze osiągnięcie nagradzamy pochwałą. ​​

11. Dyskretnie poprawiamy błędy językowe dziecka, ale nie ośmieszamy go z ich powodu. Dokładamy wszelkich starań, aby rozmowa była dla dziecka przyjemnością.

​​​​​

Przykłady ćwiczeń i zabaw ułatwiających mówienie.

1. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne

• liczenie zębów

• wypychanie językiem policzków

• oblizywanie językiem warg (wykorzystanie dżemu)

• parskanie

• ssanie górnej i dolnej wargi

2. Ćwiczenia oddechowe

• wykonywanie wydechu dmuchając na skrawek papieru

• dmuchanie na piłeczki pingpongowe

• relaksacja pt. „Sprzedawca lodów”

3. Zabawy fonologiczne

• zabawy z rymem (wyszukiwanie wyrazów, które się ze sobą rymują)

kwiatek - bratek pogoda - jagoda

kot - płot mowa - sowa

• kończenie rymowanych zdań

Wlazł kotek na ... (płotek)

Abecadło z pieca ... (spadło)

Ryby pływają, ptaki ... (fruwają)

Wskocz do wody dla ... (ochłody)

4. Ćwiczenia percepcji słuchowej

• rozpoznawanie instrumentów muzycznych

• nauczyciel głoskuje słowa, dzieci wypowiadają odgadnięte słowo

np.: p - a - j - a - c (pajac)

• co powstanie, gdy do:

os dodamy a kre dodamy t

wad dodamy a mikse dodamy r

traw dodamy a logoped dodamy a

lis dodamy t pierwszak dodamy i

• zabawa pt. „Co słychać na końcu słowa”

np.: pies, listonosz, helikopter

Zabawy i ćwiczenia morfologiczne

• układanie zdań o przedmiocie trzymanym w ręku

• zabawa w budowanie wyrazów np.: kras ...

5. Zabawy rozwijające wyobraźnię

• zabawa pt. „Wycieczka do lasu” - zadaniem dzieci jest aktywne uczestniczenie w sytuacji zaaranżowanej przez prowadzącego. Tą sytuacją jest wycieczka do lasu. Prowadzący opowiada o przeszkodach mijanych przez dzieci, aktywizuje dzieci do zamiany ról.

6. Ćwiczenia syntaktyczne i pragmatyczne

• budowanie zdań z podanymi wyrazami (karta pracy)

• nauczyciel wybiera dwoje dzieci, które otrzymują pacynki.

Pacynki rozmawiają ze sobą, czasem także zwracają się do widzów.