Listopad 2024r.

ZABAWA A ROZWÓJ DZIECKA

Najczęstszą formą aktywności dzieci w wieku przedszkolnym jest zabawa. W literaturze przedmiotu możemy spotkać różne definicje zabawy w zależności od autora. Według J. Huizinga „Zabawa jest dobrowolną czynnością lub zajęciem dokonywanym w pewnych ustalonych granicach czasu i przestrzeni, według dobrowolnie przyjętych, lecz bezwarunkowo obowiązujących reguł; jest celem sama w sobie, towarzyszy jej zaś uczucie napięcia i radości    i świadomości odmienności od zwyczajnego życia”. Z kolei S. Szuman traktuje zabawę jako charakterystyczną, naturalną, wrodzoną i swoistą formę aktywności dziecka oraz specjalną metodę, dzięki której małe dziecko uczy się i zdobywa doświadczenie.

Cechy wyróżniające zabawę spośród innych form aktywności według A.Brzezińskiej: 
- zabawa to aktywność spontaniczna, podejmowana z własnej woli, 
- w zabawie ważny jest proces zabawowy, a nie jego rezultat, 
- czas w czasie zabawy przestaje istnieć, dziecko pochłonięte jest stworzoną przez siebie sytuacją, 
- w zabawie dziecko przeżywa wiele różnorodnych emocji, przy czym dziecko samo stwarza sytuacje wywołujące te emocje, 
- podczas zabawy występuje określony ład, porządek, skupienie oraz koncentracja dziecka na działaniu.

Zabawy dla dzieci w wieku przedszkolnym są zróżnicowane. Biorąc pod uwagę poziom aktywności dziecka wyróżniamy 2 rodzaje zabawy:

- zabawy dowolne, podejmowane z inicjatywy dziecka;

- zabawy kierowane przez inne osoby (dorosłych lub rówieśników).

Zabawy można podzielić także ze względu na poziom uspołecznienia dzieci:

- samotne równoległe, dzieci bawią się w tym samym czasie, nie ze sobą wspólnie, tylko obok siebie;

- wspólne, bez wyraźnych podziałów na role;

- zespołowe, z podziałem na role i funkcje.

Możemy wyróżnić następujące rodzaje zabaw ze względu na treść:

- tematyczne (np. inscenizacje, naśladowanie) rozwijają funkcje poznawcze;

- konstrukcyjne (np. budowanie konstrukcji z klocków) kształcą umiejętność planowania i dostarczają dziecku satysfakcji, inspirują do działania;

- manipulacyjne (np. nawlekanie koralików, przeplatanie sznurków) służą poznawaniu właściwości przedmiotów, rozwijaniu percepcji wzrokowej, słuchowej czy dotykowej;

- ruchowe (np. bieżne, skoczne, orientacyjno- porządkowe, zabawy ze śpiewem) rozwijają zdolności motoryczne;

- dydaktyczne, czyli poznawcze (np. matematyczne, przyrodnicze) organizowane najczęściej przez osoby dorosłe; rozwijają m.in. spostrzegawczość i wyobraźnię, koncentrację uwagi i pamięć, zainteresowania i uzdolnienia.

Zabawa odgrywa istotną rolę w rozwoju dziecka, a także w całym jego życiu. Ma ona ogromne znaczenie dla rozwoju psychicznego oraz uspołecznienia dzieci. W trakcie zabaw dzieci nieświadomie przyswajają sobie normy i zasady postępowań, których później przestrzegają. Dzięki zabawie właśnie mały człowiek uczy się i zdobywa pierwsze doświadczenia. Dziecko poprzez zabawę utrwala sobie wiedzę na temat świat i ludzi, wtedy też kształtują się uczucia społeczne. Co ciekawe, jeśli chcemy się dowiedzieć, jak nasze dzieci postrzegają nas jako dorosłych, wystarczy obserwować je podczas zabawy. Dzieci są znakomitymi obserwatorami i mistrzami naśladownicwa osób dorosłych.

 

 

Wrzesień 2024r.

ROZWÓJ PSYCHORUCHOWY TRZYLATKA

    Dzieci w wieku 3 lat stają się otwarte, pogodne, mało konfliktowe i gotowe do współpracy. Pamiętając, że każde dziecko rozwija się inaczej, podane poniżej informacje mają charakter ogólny, informacyjny. Jeśli dziecko potrafi więcej, to dobrze. Jeśli mniej, potrzebna jest praca (w domu i w przedszkolu), by wyrównać deficyty.  

Rozwój społeczny i emocjonalny

• Bawi się sam, ale i z innymi dziećmi
• Potrafi dzielić się z innymi
• Jest nastawiony na współpracę
• Zawiera pierwsze przyjaźnie
• Słucha i wykonuje polecenia
• Lubi słuchać historii na swój temat
• Lubi zabawy w dom, rodzinę
• Rozróżnia płcie, interesuje się własną płcią
• Potrafi opowiedzieć o problemie
• Okazuje miłość bliskim, lubi się przytulać
• Boi się ciemności, samotności,
• Czasami adoruje jednego z rodziców
• Chętnie pomaga w domowych prostych czynnościach
• Chętnie się wygłupia, chce rozśmieszać innych
• Ma okresy płaczliwości i braku poczucia bezpieczeństwa, pojawiają się pytania typu „ kochasz mnie jeszcze?”
• Stany emocjonalne dziecka, charakteryzują się krótkotrwałością, gwałtownością i zmiennością – dziecko z jednego stanu emocjonalnego, uczuciowego przechodzi szybko w drugi, często skrajny
• Nie potrafi udawać, ukrywać czy kontrolować emocji
• Uświadamia sobie swoje pragnienia (mówi „ Ja chcę” albo „Ja nie chcę”)

Rozwój fizyczny i motoryczny

• Sam myje ząbki
• Sam je
• Samodzielnie myje ręce, lubi bawić się wodą i w wodzie
• Potrafi nalać napój z butelki, czy dzbanka; pije z kubka, przez rurkę
• Potrafi korzystać z toalety, kontroluje swoje potrzeby fizjologiczne
• Potrafi się ubrać i rozebrać (potrzebuje pomocy przy guzikach, zamkach błyskawicznych, itp.)
• Wkłada buty (wie, który to lewy, a który prawy; umie zapiąć rzepa, nie wiąże sznurówek )
• Rysuje kwadraty i koła
• Zaczyna się posługiwać się nożyczkami
• Skacze na 1 nodze
• Przez chwilę stoi na jednej nodze
• Bez problemu korzysta z urządzeń na placu zabaw
• Sprawnie sobie radzi z omijaniem przeszkód na drodze, nawet kiedy biegnie
• Kopie i rzuca piłkę
• Jeździ na 3 kołowym rowerku

 Rozwój intelektualny

• Ma bogatą wyobraźnię. Może mieć „niewidocznych przyjaciół”; fantazja miesza się z rzeczywistością – nie rozróżnia tych dwóch obszarów
• Coraz więcej zapamiętuje
• Zaczyna dokonywać wyborów, w oparciu o przewidywanie konsekwencji, a nie o działanie
• Uczy się rozwiązywać problemy
• Chętnie słucha bajek, opowiadań
• Zna kilka wierszyków i piosenek
• Potrafi mówić krótkie zdania i prowadzić krótką rozmowę
• Czasem się zacina, jąka  lub powtarza słowa (zwłaszcza w emocjonujących chwilach)
• Zadaje dużo pytań
• Większość tego, co mówi jest zrozumiałe
• Rozróżnia, że coś jest takie same lub inne
• Nazywa podstawowe kolory, umie je pokazać
• Rozróżnia pojęcie teraźniejszości, przyszłości (ale myli „wczoraj”,  „jutro”)
• Układa proste puzzle
• Potrafi policzyć 2-3 rzeczy
• Potrafi powiedzieć, jak się nazywa i ile ma lat, potrafi podać imiona rodziców, swojego przyjaciela i zwierzęcia
• Obserwuje
• Sygnalizuje co lubi, a czego nie (choć nie zawsze wie dlaczego)

Sen
W tym wieku pojawia się lęk przed ciemnością, a bujna wyobraźnia powołuje „do życia” różne strachy. Przydaje się lampka nocna w sypialni malucha.

Jak możesz pomóc swojemu dziecku. 

• Dziecko w tym wieku potrzebuje z twojej strony dużo wsparcia. Nie zapominaj o okazywaniu uczuć                 i zapewnianiu o twojej miłości.
• W wieku trzech lat dzieci u rozwija się zainteresowanie językiem. Zadawaj dziecku dużo pytań i słuchaj jego odpowiedzi. Odpowiadaj na zadawane pytania. Wprowadzaj nowe słowa.
• Jeśli potrzebujesz zmotywować trzylatka używaj słów: mógłbyś, zgadnij, pomóż.
• Pamiętaj, że dziecku sprawią przyjemność historie typu „ Kiedy byłeś małym dzidziusiem...”.
• Wspólnie uczcie się liczyć. Wykorzystujcie do tego lalki, samochodziki, ciasteczka, itp. Pamiętaj, że chodzi    o zabawę w naukę.
• Czytajcie książki. Proś dziecko, żeby samo opowiedziało ci przeczytaną historię.
• Ucz dziecko, jak się nazywa.
• Uczcie się prostych piosenek.
• Bawcie się w teatrzyk, zachęcaj dziecko do opowiadania różnych historii.