Listopad 2024r.

PIONIZACJA JĘZYKA

Wertykalno-horyzontalna pozycja spoczynkowa języka

Język jest mięśniem.

Jeśli nie działa poprawnie, czynności prymarne, takie jak jedzenie, oddychanie i sekundarne, takie jak artykulacja, nie mają szansy rozwinąć się wzorcowo.

Wzorcowo, czyli jak? I tu zaczyna się temat pozycji w-h. Jest ona kluczowa dla rozwoju wszystkich czynności nie tylko w obrębie jamy ustnej, lecz także w obrębie ciała.

Nieprawidłowa pozycja w-h może być przyczyną nieprawidłowego oddychania. A gdy oddychamy nieprawidłowo, nie łudźmy się, że nasze ciało będzie rozwijało się prawidłowo.

Czym zatem jest wzorcowa pozycja w-h?

Występuje wtedy, gdy czubek języka znajduje się za górnymi zębami, trochę jednak jest odsunięty od nich, a boki języka przyklejone są do zębów trzonowych. Język jest szeroki, przylega swobodnie do podniebienia i jednocześnie nie jest napięty.

 

ZABAWY LOGOPEDYCZNE - ĆWICZENIA NA PIONIZACJĘ JĘZYKA

 

• czubkiem języka policz “drzewa w lesie”, czyli wszystkie górne zęby

• czubkiem języka umyj górne i dolne zęby tak, jakby język zmienił się w szczoteczkę do zębów

• schowaj czubek języka za górne jedynki

• popukaj czubkiem języka w wybrzuszenie, które chowa się z górnymi jedynkami

• kląskaj językiem jak konik w różnym tempie

• z konika możesz łatwo przejść do glonojada – przyklej całą masę języka do podniebienia

• czubkiem języka “pomaluj sufit”, czyli język zmienia się w wałek do malowania farbą, a podniebienie w sufit

• oblizuj usta jak kotek po wypiciu mleka

• czubkiem języka powypychaj swoje policzki

• poskacz językiem od górnych jedynek do dolnych, czyli “język-piłeczka”.

Październik 2024r.

 

ZABAWY I ĆWICZENIA ROZWIJAJĄCE SŁUCH FONEMATYCZNY

SŁUCH FONEMATYCZNY

– umiejętność rozróżniania fonemów (dźwięków mowy ludzkiej). Oznacza to, że dziecko może wyodrębnić z potoku mowy – wyrazy, w wyrazach – sylaby, w sylabach – głoski, a także uchwycić kolejność głosek w wyrazie.

Właściwie wykształcony słuch fonematyczny umożliwia prawidłową wymowę, wychwytywanie różnic między słowami podobnie brzmiącymi, ale mającymi inne znaczenie, a w końcu dokonywanie analizy i syntezy słuchowej wyrazów, co stanowi podstawę w nauce czytania i pisania.

Zaburzenia słuchu fonematycznego często powodują trudności w czytaniu i pisaniu ze słuchu.

Przykłady zabaw i ćwiczeń:

-  rozpoznawanie dźwięków wydawanych przez różne instrumenty i przedmioty ( gniecenie gazety, przelewanie wody, przesypywanie kaszy, stukanie klockami itp.), rozpoznawanie głosów zwierząt i sprzętu gospodarstwa domowego

- odtwarzanie przez dzieci słyszanego rytmu przy pomocy wyklaskiwania, wytupywania, wystukiwania

- rozpoznawanie melodii piosenek po zaśpiewanym fragmencie

- wyróżnianie wyrazów w zdaniu, przeliczanie ile jest wyrazów w zdaniu (tyle podskoków, ile słyszymy wyrazów w zdaniu itp.)

- wyróżnianie sylab w wyrazie, najlepiej za pomocą klaskania (jedna sylaba – jedno klaśnięcie), przeliczanie sylab w wyrazie i np. tyle podskoków, przysiadów ile jest sylab

- zabawa w kończenie wyrazów – podajemy dziecku pierwszą sylabę, np. ko a dziecko dodaje ło (powstaje: koło)

-  wyróżnianie głosek w wyrazach – najpierw na początku wyrazu, potem na końcu wyrazu i w środku wyrazu (można użyć do tej zabawy obrazków, spośród których dziecko wyszuka obrazki zaczynające się na daną głoskę)

-  słuchanie wierszy, w których występuje jak najwięcej dźwięków do naśladowania. Można wykorzystać następujące utwory: „Lokomotywa”, „ Ptasie radio”, „Kotek”

-  podkreślanie czerwoną kredką wyrazów, które „ syczą”, a niebieską, tych które „ szumią” (sok, puszka, szachy, postój, proszek, ser) lub rozdzielanie obrazków przedstawiających nazwy przedmiotów, które „syczą” na jedną stronę, które „ szumią” na drugą stronę lub gdy dorosły wymawia wyraz szumiący to dziecko, np. podskakuje, a jak wymawia wyraz syczący to dziecko klaszcze itp. Można zastosować różne modyfikacje tej zabawy

- wymyślanie ciągu wyrazów na daną głoskę, np. wszyscy wymyślają wyrazy na głoskę „k”

UWAGA!

Podczas tego rodzaju zabaw bardzo ważne jest aby wymawiać głoski w izolacji, czyli mówimy głoski krótko „r”, nie  „ry”, „s” a nie „sy” „m”, a nie „my” itd.

Życzymy przyjemnej zabawy z dziećmi!

 

 

Wrzesień 2024r.

DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA           

Dojrzałość szkolna to taki stopień rozwoju umysłowego, fizycznego, społecznego i emocjonalnego dziecka, który jest niezbędny do podjęcia przez nie obowiązków szkolnych. Jest to gotowość i chęć wypełniania tych obowiązków, pewna samodzielność i taki poziom rozwoju, który pozwala małemu uczniowi podołać wymaganiom szkolnym, przystosować się do nowych warunków oraz zapewnić dobre samopoczucie w grupie rówieśniczej i osiąganie sukcesów w nauce.

Przy rozpatrywaniu, czy dziecko jest gotowe do uczenia się, brane są pod uwagę cztery aspekty:
- rozwój fizyczny (ruchowy)
- rozwój umysłowy (intelektualny)
- rozwój społeczny
- rozwój emocjonalny

 

Rozwój fizyczny (ruchowy) to prawidłowe, stosowne do wieku ukształtowanie kości, mięśni (właściwe napięcie nie za lekkie i nie za ciężkie), układu nerwowego, narządów zmysłu, które zapewniają pewną odporność dziecka na wysiłek fizyczny oraz dobrą sprawność we wszystkich zakresach motoryki. Właściwa koordynacja ruchowo – słuchowo – wzrokowa, niezbędna tak podczas ćwiczeń, zabawy, rysowania, jak również czytania i pisania. Umiejętność zachowywania równowagi, szybkich zmian pozycji, sprawne posługiwanie się narzędziami (nożyczki, kredki, pisaki, pędzel).

Rozwój umysłowy (intelektualny) to umiejętność spostrzegania, dostatecznie wykształcony poziom wyobraźni i koncentracji uwagi, zdolność do słuchania, zapamiętywania i odtwarzania podawanych treści. Mieści się tu również prawidłowy rozwój mowy, zarówno pod względem poprawnej wymowy dźwięków (głosek), jak i zasobu pojęć, słów, swoboda poprawnego wypowiadania myśli, wyrażania opinii. Ponadto umiejętność rozumienia złożonych poleceń, myślenia przyczynowo – skutkowego oraz wnioskowania. Umiejętność dokonywania analizy i syntezy słuchowej, orientacja we własnym ciele, orientacja przestrzenna. Dobra orientacja w najbliższym środowisku.

Rozwój społeczny to możliwość podporządkowania się wymaganiom szkoły, nawiązywania kontaktów i współpracy z rówieśnikami, wytrwałość, obowiązkowość, systematyczność, motywacja do wykonywania zadań, radzenie sobie bez pomocy rodziców w sytuacjach nowych i trudnych. Inicjowanie zabaw z rówieśnikami, jeśli trzeba – ustępowanie. Doprowadzanie do końca rozpoczętych prac, dbanie o ich estetykę. Samodzielność pod względem jedzenia, ubierania oraz zabiegów higieniczno – kulturalnych i zdrowotnych.

Rozwój emocjonalny to umiejętność panowania nad sobą, powstrzymywania złości, wybuchowości    i agresji, pozostawania bez rodziców bez płaczu, radzenia sobie bez dorosłych w obowiązkach należących do dziecka. Ponadto umiejętne radzenie sobie z porażką, posłuszeństwo wobec dorosłych. Podporządkowywanie się ustalonym regułom, poleceniom dorosłych, rozumienie ich konieczności nawet jeśli nie zawsze są przyjemne, ale sprawiedliwe. Adekwatne reagowanie nastrojem i zachowaniem do zaistniałych sytuacji.

 

Dziecko dojrzałe do nauki szkolnej potrafi:

 

• powiedzieć, jakie ma imię i nazwisko, ile ma lat, gdzie mieszka, opowiedzieć o pracy rodziców

• narysować rysunek postaci ludzkiej: postać jest kompletna, części ciała są proporcjonalne      do całości, części ciała są rozmieszczone właściwie

• obchodzić się z przyborami do rysowania, malowania, pisania,  nie wychodzić poza linie kolorując obrazek, nazwać to co narysowało

• ciąć nożyczkami w linii prostej i krzywej, lepić z plasteliny

• dobrać w pary przedmioty lub obrazki, klasyfikować je wg określonej zasady, np. owoce, pojazdy, zwierzęta

• łączyć zbiory wg określonej cechy, np. wielkość, kolor

• wskazać różnice w pozornie takich samych obrazkach

• rozpoznać różne dźwięki z otoczenia, np. głosy zwierząt

• liczyć kolejno do 10, po przeliczeniu liczmanów powiedzieć, ile ich jest

• dokonywać dodawania i odejmowania na konkretach w zakresie 10

• ma dobrą koncentrację uwagi

• jest zainteresowane pracą i jej efektami

• jest odporne na niepowodzenia

• jest wytrwałe przy dłuższym wysiłku

• prawidłowo wymawiać wszystkie głoski

• nazwać głoskę na początku i na końcu wyrazu, różnicować wyrazy o podobnym brzmieniu np.:  kran – tran, góra – kura, bada – pada

• podzielić zdanie na wyrazy, wyrazy na sylaby

• opowiedzieć treść obrazka posługując się mową zdaniową

• rozwiązać proste zagadki​​​​​​

• uważnie słuchać przez dłuższą chwilę opowiadania, bajki, muzyki

• wykonać proste ćwiczenia gimnastyczne

• uczestniczyć w grupowych zabawach ruchowych

• wskazać lewą i prawą stronę swego ciała i osoby stojącej na wprost

• zgodnie bawić się z rówieśnikami – współdziałać, czekać na swoją kolej

• wykonać podstawowe czynności samoobsługowe: samodzielnie zjeść, ubrać się, umyć, zawiązać sznurowadła, zapiąć guziki, zamki

• siedmiolatek potrafi nawiązać kontakty z rówieśnikami i dorosłymi

 

U większości dzieci uczęszczających do przedszkola gotowość do podjęcia nauki szkolnej dokonuje się niepostrzeżenie i nie wymaga specjalnych zabiegów ani ze strony rodziców, ani ze strony nauczycieli. Bowiem cała praca wychowawcza przedszkola, od najmłodszych grup, zmierza do zapewnienia dziecku dobrego startu w szkole. Pomimo tego, zdarza się, że niektóre dzieci nie osiągają dojrzałości szkolnej w siódmym roku życia i z tego powodu odraczane są z obowiązku szkolnego. Te dzieci wymagają szczególnej troski i fachowej pomocy. Wśród dzieci przekraczających próg szkolny są takie, które wchodzą w obowiązki szkolne z niepełną dojrzałością szkolną. Tym dzieciom również potrzebna jest specjalistyczna pomoc, bo narażone są na poważne niepowodzenia szkolne. O tym, czy dziecko pójdzie do szkoły mimo braku dojrzałości szkolnej, czy zostaje odroczone zawsze decydują rodzice, po zasięgnięciu opinii psychologa i pedagoga. Te trudne, ale konieczne decyzje muszą być poprzedzone rzetelną diagnozą dziecka, pozwalającą określić jego dojrzałość umysłową, fizyczną, społeczną i emocjonalną.

Literatura:
B. Chmielewska: „Dojrzałość szkolna”.
I. Zarzycka: „Pierwszy egzamin z dojrzałości szkolnej”.
A. Małysz: „Dojrzałość szkolna”.

Wilgocka - Okoń B. „Gotowość szkolna dziecka sześcioletniego”.
Żebrowska, „Psychologia rozwoju dzieci i młodzieży”.

Wilgocka B.– Okoń „Dojrzałość szkolna dzieci a środowisko”.

Wilgocka B.– Okoń „Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich”.

Szczyrba D.: „Czynniki wpływające na poziom dojrzałości szkolnej”.